Dziś mija 45 lat od otwarcia Centralnej Magistrali Kolejowej, obecnie jednej z najważniejszych linii kolejowych w Polsce. Do chwili obecnej jest to jedyna w kraju linia, która może stać się odcinkiem kolei dużych prędkości.
Centralną Magistralę Kolejową, czyli linię kolejową nr 4, zaprojektowano już na początku lat 70., a dokładanie w latach 1970-1971. Linia ma 224 kilometry i łączy Grodzisk Mazowiecki z Zawierciem, przez Idzikowice, Psary. Projektanci od początku planowali możliwość jej dostosowania do prędkości 250 km/h. Z tego powodu na linii zbudowano łuki o bardzo dużych promieniach (4000 metrów) i dużymi odległościami pomiędzy osiami torów (4,5 metra). Budowę linii ukończono dokładnie 45 lat temu, 28 grudnia 1977 roku. Z tej okazji na trasę wyjechał inauguracyjny pociąg prowadzony lokomotywą EP05.
Początkowo po linii CMK, poruszały się wyłącznie pociągi towarowe. Dopiero z czasem pojawiły się na niej ekspresy pasażerskie. Początkowo maksymalna prędkość na linii wynosiła 140 km/h. Dopiero 29 maja 1988 roku podniesiono ją do 160 km/h. Z taką prędkością kursowały pociągi ekspresowe Górnik z Warszawy do Katowic (czas przejazdu 2h 42 min) i Krakus z Warszawy do Krakowa (czas jazdy 2h 45 min). Pociągi prowadziły lokomotywy EP09 lub dwie EP05. Obecnie na linii dominuje ruch pasażerski, a ruch towarowy jest ograniczony. W przyszłości, wobec planów podniesienia prędkości pociągów pasażerskich do 250 km/h, ruch pociągów towarowych może zostać nawet całkowicie wyeliminowany.
Niekończący się remont
W 1993 roku rozpoczęto na CMK prace modernizacyjne, które trwają w zasadzie do dzisiaj. Zaczęto od odcinka Zawiercie – Psary, którego remont ukończono w 2001 roku. W ramach prac zmodernizowano tory główne szlakowe, wymieniono podkłady na strunobetonowe i zastosowano przytwierdzenia sprężyste. W kolejnych latach modernizowano m.in. stację Psary w celu dostosowania jej do prędkości 200-250 km/h. To tutaj pojawiły się pierwsze w kraju rozjazdy z ruchomymi dziobami krzyżownic i nowe rozjazdy sieciowe. Stacja zyskała komputerowe systemy sterowania ruchem kolejowych. Na szlaku Psary-Góra Włodawska, przystosowaną do prędkości 250 km/h i zasilania 3kV prądu stałego.
W kolejnych latach modernizowano kolejne stacje i szlaki. Prace modernizacyjne, przystosowujące linię do prędkości 250 km/h trwają do dziś. 23 listopada 2013 roku elektryczny zespół trakcyjne ED250 pobił rekord prędkości na linii, wynoszący 293 km/h 14 grudnia 2014 roku pociągi ED250 pendolino po raz pierwszy w Polsce pojechały z prędkością 200 km/h, właśnie na CMK. Polska jest pierwszym krajem UE w Środkowej Europie, w którym pociągi osiągnęły prędkość powyżej 160 km/h.
Według oficjalnych zapowiedzi z 2021 roku CMK powinna być gotowa do certyfikacji do prędkości 250 km/h w grudniu 2023 roku.
