Praca na kolei jest jednym z największych marzeń niemal każdego miłośnika kolei. Do jednych z najbardziej pożądanych zawodów, obok maszynisty, jest posada kierownika pociągu. Jak zostać kierownikiem pociągu? Czy jest duże zapotrzebowanie na nowych pracowników na stanowisku? Czy kierownik pociągu to praca tylko dla pasjonatów? Sprawdziliśmy jak zdobyć zatrudnienie w tej profesji u kilku polskich przewoźników.
Kryteria naboru – zdrowie to podstawa
Kryteria naboru z pozoru wydają się być proste do spełnienia. Przewoźnicy z reguły mają podobne oczekiwania. Niezbędne jest wykształcenie średnie, najlepiej po ukończeniu w kierunkach związanych z transportem kolejowym. Część firm, jak np. Koleje Mazowieckie, dopuszczają także kandydatów z wykształceniem zasadniczym zawodowym, pod warunkiem posiadania co najmniej rocznego stażu na stanowisku konduktora lub manewrowego oraz po odbyciu przygotowania zawodowego. W PKP Intercity kandydat na kierownik pociągu musi najpierw zdobyć co najmniej rok doświadczenia na stanowisku konduktora, a także ukończyć z wynikiem pozytywnym szkolenie wewnętrzne.
Ponadto z powodu styczności z pasażerem, czyli klientem kolei, wymaga się od kandydatów umiejętności nawiązywania kontaktów i łagodzenia konfliktów, odporności na stres, sumienności, uprzejmości, obowiązkowości i samodyscypliny. Przewoźnicy wymagają obecnie również znajomości języka obcego w stopniu co najmniej komunikatywnym. Z reguły oczekiwana jest znajomość angielskiego, ale część firm dopuszcza także znajomość języka niemieckiego, francuskiego czy rosyjskiego.
Jednym z najważniejszych i najtrudniejszych do spełnienia kryteriów jest bardzo dobry stan zdrowia. Podobnie jak w przypadku zawodu maszynisty, w zawodzie kierownika pociągu wymaga się perfekcyjnego wzroku oraz słuchu, a także pozytywnego wyniku w psychotestach. W dzisiejszych czasach coraz więcej młodych osób cierpi jednak na przykład na różne wady wzroku, co niestety eliminuje sporą grupę potencjalnych kandydatów. Osoby noszące okulary lub soczewki nie mają szans na zostanie kierownikiem pociągu.
Niektórzy przewoźnicy mają także inne dodatkowe wymagania. Przykładowo trójmiejska SKM wymaga od kandydatów posiadania statusu osoby bezrobotnej, z racji realizacji szkoleń we współpracy z Powiatowymi Urzędami Pracy.
Jakie kroki należy podjąć, by zostać kierownikiem pociągu?
Tak jak podczas poszukiwania każdej pracy należy rozpocząć od sporządzenia CV oraz ewentualnie listu motywacyjnego, który bywa mile widziany w niektórych firmach. W następnym kroku należy złożyć wyżej wymienione dokumenty do firmy. Część pracodawców udostępnia ogłoszenia o naborze wraz ze wskazówkami w jaki sposób składać dokumenty na swoich stronach internetowych. Część przewoźników, jak np. PKP Intercity umożliwia składanie dokumentów przez cały czas, poprzez rejestrację w bazie kandydatów. Następnie należy oczekiwać kontaktu ze strony firmy i zaproszenia na rozmowę kwalifikacyjną. Niektórzy pracodawcy kontaktują się tylko z wybranymi kandydatami. Po odbyciu rozmowy kwalifikacyjnej w ciągu kilkunastu dni podejmowana jest decyzja o przyjęciu lub nieprzyjęciu do pracy. W kolejnym kroku przyjęci pracownicy są kierowani na badania lekarskie, które decydują ostatecznie o tym, czy pracownik może zostać zatrudniony na tym stanowisku. Potem należy przejść szkolenie na stanowisko i ukończyć z wynikiem pozytywnym egzamin.
Jak wygląda kurs na kierownika pociągu?
O tym jak wygląda kurs na kierownika pociągu opowiedziała nam Donata Nowakowska – dyrektor Biura Rzecznika Prasowego nam Kolei Mazowieckich: – Kurs ma na celu przygotowanie kandydata do samodzielnej pracy na stanowisku kierownika pociągu pasażerskiego i towarowego wraz z przygotowaniem do wykonywania czynności handlowo-pasażerskich, czynności z zakresu oględzin technicznych oraz szczegółowych i uproszczonych prób hamulca. Cały kurs trwa 86 dni i obejmuje:
– staż stanowiskowy i szkolenie praktyczne – polegające na zapoznaniu się z pracą na danym stanowisku kolejowym, której znajomość jest niezbędna do samodzielnego wykonywania czynności objętych przygotowaniem zawodowym – 40 dni;
– szkolenie teoretyczne: 41 dni – przy czym zagadnienia z części handlowej 19 dni i z części ruchowej – 22 dni;
– zajęcia próbne – polegające na wykonywaniu pod nadzorem czynności kierownika pociągu – 5 dni.
Egzamin kwalifikacyjny na stanowisko kierownika pociągu pasażerskiego i towarowego składa się z egzaminu praktycznego oraz egzaminu teoretycznego z części handlowej oraz ruchowej.
Sposób przygotowania zawodowego na stanowiska kierownika pociągu określa załącznik nr 1 do rozporządzenia Ministra Infrastruktury i Rozwoju z dnia 30 grudnia 2014 r. w sprawie pracowników zatrudnionych na stanowiskach bezpośrednio związanych z prowadzeniem i bezpieczeństwem ruchu kolejowego oraz prowadzeniem określonych rodzajów pojazdów kolejowych. Szkolenie u wszystkich przewoźników powinno wyglądać zatem podobnie. Czas trwania szkolenia u różnych przewoźników waha się od 3 do około 4 miesięcy. Przez pierwsze tygodnie pracy po zdanym egzaminie nowi pracownicy pracują pod opieką starszych kolegów po fachu. Firmy różnie podchodzą do form zatrudnienia podczas szkolenia. Koleje Mazowieckie już na czas szkolenia zawierają z pracownikami umowę o pracę. PKP Intercity natomiast na czas szkolenia oferuje umowę zlecenia, a dopiero po ukończeniu egzaminu na kierownika pociągu zawierana jest umowa o pracę.
Ile można zarobić?
Wynagrodzenie jest jednym z głównych, a w przypadku wielu osób głównym i jedynym kryterium wyboru posady. Okazuje się, że zarobki kierownika pociągów nie należą do najniższych. U regionalnych przewoźników, takich jak trójmiejska SKM lub koleje Mazowieckie pracownicy mogą liczyć na wynagrodzenie powyżej 4000 zł brutto. W PKP SKM wynagrodzenie na tym stanowisku może wynieść od 4000 do nawet 6000 zł brutto. W Kolejach Mazowieckich jest to średnio 5300 zł brutto. Narodowy pasażerski przewoźnik pasażerski – PKP Intercity nie ujawnia kwot proponowanych kierownikom pociągów. Zaznacza jednak, że nie odbiega od średnich krajowych. Ponadto dodaje, iż pracownikom przysługują liczne dodatki pozapłacowe takie jak: dofinansowanie do karty sportowej, opieki medycznej, szkoleń i studiów, a także wczasów. Istotnym benefitem są również znaczące zniżki na przejazdy kolejowe. Dodatki te przyznaje pracownikom także większość pozostałych przewoźników.
Gdzie potrzebni są kierownicy pociągów i konduktorzy?
Obecnie największe zapotrzebowanie na nowych pracowników przejawia PKP Intercity. – Zapotrzebowanie na konduktorów i kierowników pociągów w Spółce PKP Intercity jest znaczące. Wynika to przede wszystkim z wymiany pokoleniowej – duża część pracowników każdego roku odchodzi na zasłużone emerytury. Inną przyczyną stałego naboru do drużyn konduktorskich jest rosnąca liczba uruchamianych pociągów, jak również coraz większy nacisk na jakość obsługi klientów, co przyczynia się do wzrostu zapotrzebowania na pracowników dbających o podróżnych – informuje zespół prasowy PKP Intercity.
Mniejsze zapotrzebowanie jest w Kolejach Mazowieckich – Obecnie zapotrzebowanie na kierowników pociągu w Spółce jest pokryte w całości, pracownicy odchodzący na emeryturę oraz rozwiązujący umowy innych przyczyn są zastępowani przez absolwentów kursów, które są organizowane zgodnie z zapotrzebowaniem. – informuje w rozmowie z serwisem zbiorowy.info Donata Nowakowska, dyrektor Biura Rzecznika Prasowego Kolei Mazowieckich. – Rocznie Spółka przeprowadza zazwyczaj dwie edycje kursu na kierownika pociągu dla około 30 kandydatów każda. Od roku 2019 uczestnicy kursów już w czasie ich trwania są zatrudniani w Spółce na umowę o pracę i nie ponoszą kosztów kursu, pod warunkiem przepracowania 3 lat po ukończeniu kursu –dodaje.
Choć ogólny trend na kolei wskazuje na deficyt pracowników, część przewoźników ma na wystarczające zasoby kadrowe jeśli chodzi o stanowisko kierownika pociągu. Pełny zespół konduktorów ma na przykład trójmiejska SKM. – Jeśli chodzi o naszą Spółkę, aktualnie nie planujemy zatrudniać kierowników pociągów, a najbliższe planowane szkolenie odbędzie się dopiero w 2023 roku – informuje Tomasz Złotoś, rzecznik prasowy PKP SKM w Trójmieście.
