Jeszcze 15 lat temu dojazd koleją do żadnego polskiego lotniska nie był możliwy. W ostatnim czasie sytuacja diametralnie się zmieniła. Dziś pociągiem możemy dojechać łącznie do sześciu polskich portów lotniczych. Część z inwestycji w kolej do portów lotniczych okazała się strzałem w dziesiątkę. Nad sensownością pozostałych toczą się liczne dyskusje. W niniejszym tekście przedstawiamy inwestycje, które okazały się sukcesem.
Warszawa – pociąg do lotniska Chopina
Obecnie najlepiej prosperującym połączeniem lotniskowym jest połączenie kolejowe do warszawskiego lotniska Chopina. Połączenie zostało uruchomione dzięki wybudowaniu w 2012 roku częściowo podziemnej, blisko dwukilometrowej linii kolejowej nr 440 z Warszawy Służewca do stacji Warszawa Lotnisko Chopina. Lotnisko obsługiwane jest przez połączenia kolejowe od około godziny 5:00 do godziny około 23:00. Swoje pociągi uruchamiają tutaj Koleje Mazowieckie (w relacji do Modlina), SKM Warszawa (do Sulejówka Miłosnej oraz Legionowa i Wieliszewa), a od grudnia 2019 roku także PKP Intercity (do Łodzi Fabrycznej). Do niedawna pociągi kursowały ze stałą częstotliwością co 15 minut. Od momentu uruchomienia pociągów PKP Intercity pociągi jeżdżą w różnych odstępach, wynoszących od około 12 do blisko 25 minut. Bilety ZTM na pociągi SKM oraz bilety Kolei Mazowieckich są wzajemnie honorowane na odcinku do Warszawy Płudy (linia Kolei Mazowieckich oraz SKM S3 i S30) oraz do Warszawy Wschodniej (linia S2). W pociągach PKP Intercity honorowane są tylko bilety tego przewoźnika. Co ważne, połączenia dalekobieżne nie pozwalają na dojazd do centrum miasta. Są to także jedyne dalekobieżne połączenia do portu lotniczego w Polsce. Obecnie jest to najbardziej obciążona ruchem lotniskowa linia kolejowa o najbogatszej ofercie w kontekście liczby i kierunków połączeń.
Kraków – pociąg do lotniska Balice
Port lotniczy w Balicach jako pierwszy w Polsce uzyskał kolejowe połączenie z centrum miasta. Pociągi zaczęły kursować do krakowskiego lotniska już pod koniec maja 2006 roku, z wykorzystaniem jednotorowej, niezelektryfikowanej linii kolejowej nr 118. Taka prowizoryczna formuła szybko przestała odpowiadać potrzebom stale rozwijającego się portu lotniczego. Z tego powodu w latach 2014-2015 przeprowadzono gruntowną przebudowę linii polegającą na jej elektryfikacji, budowie drugiego toru, nowych przystanków oraz jej wydłużeniu pod sam terminal lotniska. Od 28 września lotnisko Balice zyskało całkowicie nową jakość połączeń. Na trasie pojawiły się znacznie bardziej pojemne i komfortowe elektryczne zespoły trakcyjne. Pociągi obsługujące linię mają długość od 3 do 5 członów wyposażone są m.in. w klimatyzację, WiFi, automaty biletowe, a także miejsca dla rowerów i osób o ograniczonych możliwościach poruszania się. Podróż do centrum Krakowa trwa około 17 minut i kosztuje 9 zł. W normalnym rozkładzie jazdy kursują do Wieliczki przez krakowski dworzec główny co 30 minut przez cały dzień, z przerwą nocną. Linię obsługują Koleje Małopolskie. Obecnie, z uwagi na remont krakowskiego węzła kolejowego połowa pociągów jest zastąpiona komunikacją zastępczą. Po zakończeniu prac modernizacyjnych kursy pociągów powinny wrócić do stałej, 30-minutowj częstotliwości.
Gdańsk – port Lotniczy Rębiechowo
Kolej na gdańskie lotnisko im. Lecha Wałęsy dotarła w 2015 roku wraz z budową Pomorskiej Kolei Metropolitalnej łączącej Gdańsk Wrzeszcz z Kaszubami i Gdynią przez Gdańsk Osowę. W przeciwieństwie do powyżej opisanych przedsięwzięć obsługa lotniska nie była jedynym celem budowy nowej linii kolejowej. Innym głównym zadaniem Pomorskiej Kolei Metropolitalnej jest dowóz mieszkańców południowych Kaszub do Trójmiasta oraz obsługa transportem kolejowym odległych od centrum dzielnic Gdańska. Regularne kursy pociągów rozpoczęły się 1 września 2015 roku. Linia na razie nie jest zelektryfikowana, w związku z czym kursują na niej jedynie dwu i trzyczłonowe spalinowe zespoły trakcyjne. Kolej szybko zyskała taką popularność, że pojazdy tej długości przestały radzić sobie z obsługą potoków pasażerskich w godzinach szczytowych. Wymusiło zestawianie wybranych pociągów z dwóch połączonych ze sobą pojazdów. Z portu lotniczego można dojechać do Gdańska Wrzeszcza, Gdyni Głównej, Kartuz oraz Kościerzyny. Pociągi kursują w od około 4:00 do północy z częstotliwością nie mniejszą niż co 30 minut w stronę Gdańska Wrzeszcza. Wadą kolei jest brak bezpośrednich połączeń do Gdańska Głównego oraz niedostateczna liczba połączeń w godzinach nocnych, kiedy przylatuje duża liczba samolotów. Oferta jednak może ulec poprawie dzięki zbliżającej się w ciąg najbliższych lat elektryfikacji linii, dzięki której możliwe będzie zaangażowanie większej liczby pojazdów.