Pod koniec lat 90. XX wieku, po udanych doświadczeniach z produkcją pojazdów standardu UIC-Z2, czołowy producent pasażerskich wagonów kolejowych w Polsce – Fabryka Pojazdów Szynowych z Poznania rozpoczął produkcję pojazdów standardu UIC-Z1, dostosowanych do prędkości 200 km/h. Dziś przedstawiamy Państwu pierwsze polskie wagony zbudowane w tym standardzie – wagony klasy 1 152A i wagony klasy 2 154A.
Od produkowanych już pierwszej połowie lat 90. Wagonów standardu UIC-Z2 wagony standardu UIC-Z1 różniły się przede wszystkim wyższą prędkością maksymalną, wynoszącą 200 km/h zamiast 160 km/h. Ponadto, wagony standardu Z1 dawniej musiały być obowiązkowo wyposażone w hamulce magnetyczne, klimatyzację i zamknięty układ WC. Obecnie tymi samymi cechami charakteryzują się także wagonu standardu Z2, więc jedyną wyraźną różnicą pomiędzy tymi dwoma standardami jest prędkość maksymalna.
Wagony 152A
Pierwsze wyprodukowane w Polsce wagony w standardzie Z1 są wagonami bezprzedziałowymi. W 1997 roku powstały pierwsze wagony klasy 1 typu 152A. Produkcja trwała do roku 2003. W tym czasie powstały 24 wagony. Siedzenia wewnątrz wagonu zamontowano w układzie 2+1. Łącznie we wnętrzu znajdują się 54 miejsca siedzące. W między fotelami zwróconymi do siebie przodem zamontowano duże stoliki, umożliwiające pracę osobom zajmującym się obowiązkami służbowymi podczas podróży. Pierwotnie wszystkie wagony posiadały charakterystyczne biało – czerwono – błękitne malowanie, zwane „papugą”. Obecnie wszystkie kursują w malowaniu firmowym PKP Intercity.
W 2004 roku kilka wagonów 152A przebudowano w zakładach Pesa Bydgoszcz na tak zwane „sliperetki” (typ 152Az), z przeznaczeniem obsługi pociągi EN „Jan Kiepura”. Wewnątrz zamontowano komfortowe fotele z możliwością rozłożenia do pozycji półleżącej, co umożliwiało wygodną podróż w porze nocnej. Wagony wyróżniały się również specjalnym, biało – granatowym malowaniem. Obecnie, wagony również noszą firmowe malowanie PKP Intercity i po likwidacji pociągu EN „Jan Kiepura”, podobnie jak pozostałe wagony 152A, obsługują pociągi kategorii IC i EIC zestawiane przez Wagonownię Warszawa Grochów.
Wagony 154A
Wagony 154A są wagonami klasy 2, zbliżonymi konstrukcyjnie do typu 152A. Główne różnice polegają na aranżacji wnętrza. W środku wagonu klasy 2 znajduje się 80 foteli w układzie 2+2. Część siedzeń jest zwrócona do siebie, a pomiędzy nimi umieszczono duży stolik, podobnie jak w typie 152A. Produkcję wagonów 154A rozpoczęto w 1998 roku, a zakończono w 2002 roku. Łącznie wyprodukowano 40 sztuk tych wagonów. Ten typ podobnie jak swój odpowiednik klasy 1 początkowo nosił malowanie „papuga” zaś obecnie posiada malowanie zakładowe PKP Intercity. Przez kilka lat część wagonów 154A, obsługująca pociągi Berlin – Warszawa Express nosiła specjalne szare malowanie z granatowym pasem wzdłuż pudła wagonu oraz napisem „Berlin – Warszawa Express”. W 2006 roku 12 wagonów dostosowano do przewozu rowerów poprzez usunięcie półek na bagaż w jednym z krańców wagonów. Dzięki tej modyfikacji wagony zyskały 8 miejsc na rowery.
Wagony 154A można obecnie spotkać w wielu pociągach kategorii IC i EIC. Bardzo łatwo spotkać je szczególnie w pociągach międzynarodowych z Warszawy i Gdyni do Berlina, z Warszawy i Gdyni do Wiednia oraz z Warszawy do Budapesztu.
Czas na odświeżenie
Mimo, że wagony 152A i 154A są stosunkowo młodymi konstrukcjami, ich wnętrza stanowczo domagają się odświeżenia. W wagonach brakuje dziś m.in. będących już standardem gniazdek 230V oraz elektronicznego systemu informacji pasażerskiej. Szczególnie w wagonach 154A zauważalna jest konieczność przynajmniej wymiany starej, brązowej tapicerki foteli, którą nadal można spotkać w wielu wagonach tego typu. Również ściany i sufit wymagają odmalowania, zaś oświetlenie wymiany na wydajniejsze. Niestety jak dotąd PKP Intercity nie przedstawiło planów modernizacji wagonów 152A oraz 154A.