Wraz z wejściem najbliższej korekty rozkładu jazdy 2018/2019 na sieci PKP PLK pojawi się nieznane dotychczas na polskiej kolei rozwiązanie – przystanki na żądanie. Pierwsze z nich pojawią się na lokalnych liniach Dolnego Śląska.
Z nowego w Polsce rozwiązania skorzystają Koleje Dolnośląskie. Od niedzieli 20 października miano „stacji na żądanie” zyskają przystanki osobowe Krzyżowa oraz Nowa Wieś Legnicka zlokalizowane na linii kolejowej nr 137 Katowice – Legnica. Krzyżową w powiecie świdnickim zamieszkuje około 230 mieszkańców, zaś Nową Wieś Legnicką w powiecie legnickim około 640 mieszkańców. Przystanki zlokalizowane w tych miejscowościach nie są więc szczególnie uczęszczane przez pasażerów, dlatego zatrzymywanie się na nich wszystkich pociągów nie jest opłacalne. Aby nie odcinać całkiem mieszkańców od kolei PKP PLK wraz z Kolejami Dolnośląskimi wprowadzą rozwiązanie pozwalające na korzystanie z przystanków tylko wtedy kiedy pasażerowie rzeczywiście wykażą taką potrzebę.
Zalety przystanków na żądanie
Przystanki kolejowe na żądanie pozwalają zmniejszyć koszty obsługi mało uczęszczanych przystanków kolejowych, jednocześnie nie rezygnując całkowicie z korzystania z nich. Dzięki zatrzymaniom pociągów w zależności od rzeczywistych potrzeb przewoźnicy mogą zaoszczędzić na paliwie spalanym podczas rozruchu pociągów, zmniejszając tym samym wysokie koszty utrzymania połączeń na liniach lokalnych. Pozwala to także na nieznaczne skrócenie czasu przejazdu.
Jak korzystać z przystanków na żądanie?
Korzystanie przez pasażerów z przystanku na żądanie powinno być podobne jak w przypadku tego typu przystanków w transporcie miejskim. W przypadku chęci wsiadania do pojazdu należy stać w widocznym dla maszynisty miejscu. Niewiadomą na chwilę obecną pozostaje sygnalizacja chęci wysiadania, gdyż pojazdy kolejowe w Polsce nie są wyposażone w przyciski sygnalizujące maszyniście chęć skorzystania z przystanku na żądanie jak ma to miejsce w miejskich autobusach. Stosowne wytyczne postępowania w tym wypadku powinny pojawić się ze strony zarządcy infrastruktury i przewoźnika w ciągu kilku dni.
Przystanki są oznaczone w plakatowych rozkładach jazdy czarnym trójkątem umieszczonym obok nazwy i opisane w legendzie jako „stacje na żądanie”. Istnieje także stosowna adnotacja w języku angielskim.
Rozwiązanie znane za granicą
Przystanki na żądanie stosują z powodzeniem od lat między innymi Czesi i Niemcy. Można spotkać je na liniach lokalnych, jak na przykład Harrachov – Liberec, cechujących się stosunkowo niskimi prędkościami maksymalnymi. W Niemczech są jednak również linie, na których dozwolona jest jazda pociągów pasażerskich z prędkością 120 km/h i jednocześnie znajdują się przystanki na żądanie. Takim przykładem jest linia kolejowa Goerliz – Drezno, gdzie pociągi obsługują kilka przystanków na żądanie. Pociągi podczas zbliżania się do przystanków na żądanie zmniejszają prędkość, a kiedy pasażerowie zasygnalizują chęć wysiadania (wciskając jeden z przycisków znajdujących się wewnątrz pociągu) lub wsiadania (stojąc na peronie w widocznym miejscu) zatrzymują się.